कृण्ण देव भण्डारी
परीक्षाका परिणामहरू
शैक्षिक यात्रामा, विशेष गरी जब तिनीहरू तपाइँको
अपेक्षाभन्दा कम हुन्छन्, त्यसले सफलताको
मोडको रूपमा काम गर्नसक्छ । अपेक्षाकृत कम अङ्क वा तल्लो श्रेणी प्राप्त हुँदा निराश महसुस हुनु स्वाभाविक हो,
तर यो याद राख्नु महत्त्वपूर्ण छ कि तपाईंको
मूल्याङ्कन कागजमा उल्लिखित अंकहरूद्वारा मापन हुनसक्दैन। सिकाइ र वृद्धिको साँचो सार ग्रेडभन्दा टाढा फैलिएको हुन्छ। उतार-चढावबिचको तपाईंको यात्रा सबैभन्दा मूल्यवान शिक्षक हुन सक्छ। सिकाइ रेखालाई आत्मसात
गर्नुहोस् (Embrace the Learning Curve) हरेक असफलता विकासको लागि अवसर हो। थोमस एडिसन, जो लाइटबल्ब
आविष्कार गर्नु अघि अनगिन्ती पटक असफल भए। उनको प्रसिद्ध भनाइ छ, "म असफल भएको छैन। मैले भर्खरै १०,००० काम नगर्ने तरिकाहरू फेला पारेको छु ।" असफलता सफलताको विपरीत होइन; यो सफलता को एक भाग हो। तपाईंले अपेक्षा गरेभन्दा कम अंक प्राप्त गर्दा, आफैलाई सोध्नुहोस्: मैले यो अनुभवबाट के सिक्न सक्छु?
म कसरी सुधार गर्न सक्छु? विकास मानसिकता: सफलताको लागि तपाइँको कुञ्जी (Growth Mindset:
Your Key to Success) विकास मानसिकता, मनोवैज्ञानिक क्यारोल ड्वेक (Carol
Dweck)द्वारा विकसित एक अवधारणा, क्षमता, बुद्धि, र प्रतिभाको समर्पण, कडा परिश्रम, सिक्ने, र लचिलोपन मार्फत विकास र
सुधार गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वासलाई जनाउँछ। Growth Mindset भएका व्यक्तिहरूले विश्वास गर्छन् कि उनीहरूको क्षमता
निश्चित वा पूर्वनिर्धारित छैन; बरु, प्रयास र लगनशीलतासाथ समयसँग विकास गर्न सकिन्छ। कम अंक वा तल्लो श्रेणीलाई
अन्तिम निर्णयको रूपमा हेर्नुको सट्टा, तिनीहरूलाई सुधारको लागि सुरूवात बिन्दुको रूपमा हेर्नुहोस्। "म सक्दिन (I can't)" को सट्टा "अहिले सम्म छैन (Not
yet)" मन्त्रलाई अपनाउनुहोस्। वास्तविक-विश्व सफलता कथाहरू (Real-World
Success Stories) धेरै सफल व्यक्तिहरूले
शैक्षिक अवरोधहरूको सामना गरे। स्टीव जब्स, बिल गेट्स, र ओप्रा विन्फ्रेले आफ्नो सपना हासिल गर्नु अघि धेरै असफलता
र अस्वीकारहरू सामना गरे। तिनीहरूका कथाहरूले हामीलाई सम्झाउँछन् कि लगनशीलता,
जोश र लचिलोपन कुनै पनि एकल परीक्षाको
नतिजाभन्दा बढी महत्वपूर्ण हुन्छ। उनीहरूले आफ्ना अवरोधहरूलाई आफ्नो लक्ष्यतर्फ अझ कडा र
स्मार्ट प्रेरणाको रूपमा प्रयोग गरे। पुनःप्राप्तिको लागि व्यावहारिक चरणहरू (Practical Steps to Bounce Back)
१. आत्म-प्रतिबिम्ब (Self-Reflection):
तपाईंले कहाँ गल्ती गर्नुभयो बुझ्न समय
लिनुहोस्। कतै यो तयारीको कमी
पो हाे कि, सामग्रीको गलत बुझाइ वा
परीक्षणमा समस्या थियो कि? मूल कारण पहिचान
गर्नु सुधारको पहिलो कदम हो।
२. प्रतिक्रिया खोज्नुहोस् (Seek Feedback): विस्तृत
प्रतिक्रियाको लागि आफ्ना शिक्षकहरूसँग सम्पर्क गर्नुहोस्। तपाईंले अंक गुमाउनु भएको क्षेत्रहरू बुझ्नुहोस् र कसरी
सुधार गर्ने बारे सल्लाह लिनुहोस्।
३. यथार्थपरक लक्ष्यहरू निर्धारण गर्नुहोस् (Set
Realistic Goals): आफ्नो अध्ययन लक्ष्यहरूलाई
व्यवस्थित रूपमा साना-साना भागमा विभाजन गर्नुहोस्। आफैलाई उत्प्रेरित राख्न साना-साना सफलतामा विजय उत्सवहरू मनाउनुहोस्।
४. प्रभावकारी अध्ययन विधिहरू अपनाउनुहोस् (Adopt Effective Study Techniques): तपाईंको लागि उत्तम काम गर्ने कुरा पत्ता लगाउन विभिन्न
अध्ययन विधिहरू प्रयोग गर्नुहोस्। यसमा समूह अध्ययन, स्मृति विज्ञान, फ्ल्यासकार्डहरू, वा अरू कसैलाई शैक्षिक सामग्रीको प्रयोग गरी सिकाउनुहोस्।
५. कल्याणलाई प्राथमिकता दिनुहोस् (Prioritize Well-being): तपाईंले आफ्नो मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यको ख्याल गरिरहनुभएको छ भनी सुनिश्चित गर्नुहोस्। नियमित व्यायाम, सन्तुलित आहार, र पर्याप्त निद्राले तपाईंको शैक्षिक रूपमा प्रदर्शन गर्ने क्षमतालाई महत्त्वपूर्ण रूपमा असर गर्छ। ठूलो तस्वीर (The Bigger Picture) याद गर्नुहोस्, शिक्षा भनेको परीक्षा मात्र होइन। यो आलोचनात्मक सोच कौशल, रचनात्मकता, र भावनात्मक बुद्धिको साथ एक बहुप्रतिभाशाली व्यक्ति बन्ने बारेको एक गहन अध्ययन हो। अतिरिक्त क्रियाकलाप, स्वयंसेवक कार्य, र व्यक्तिगत परियोजनाहरूले पनि तपाईंको व्यक्तिगत वृद्धि र भविष्यका अवसरहरूमा योगदान पुर्याउँछन्।
निष्कर्ष: तपाईंको यात्रा, तपाईंको गति (Conclusion: Your Journey, Your Pace) हरेक विद्यार्थीको यात्रा अनौठो हुन्छ । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा तपाईको लचिलोपन र अगाडि बढ्नको लागि इच्छा हो। तपाइँको कथाको एक भागको रूपमा तपाइँको असफलताहरूलाई अँगाल्दै तपाइँको वास्तविक क्षमता हासिल गर्नको लागि तपाइँको दृढ इच्छाशक्तिलाई ईन्धन दिनुहोस्। तपाईको शैक्षिक यात्रा तपाईको जीवनको धेरै ठूलो पुस्तकको एउटा अध्याय मात्र हो। लेखिरहनुहोस्, सिक्न जारी राख्नुहोस्, र याद गर्नुहोस् कि हरेक राम्रो वा नराम्रो अनुभवले तपाईंको व्यक्तिव विकासमा योगदान गर्दछ। शैक्षिक संस्थाहरूबाट शैक्षिक योग्यताको प्रमाणपत्र हासिल गर्नको लागि संचालन गरिने परीक्षा नै सबथोक होइन । यो जीवनको एउटा पाटो मात्र हो। विद्यालय वा विश्वविद्यालयहरूबाट प्राप्त प्रमाणपत्रले स्वाभाविकरूपमा अन्य अवसरका ढोकाहरू खोल्दछन्। तथापि शैक्षिक संस्थाहरूले लिने परीक्षामा कम उपलब्धी हासिल हुनु भनेको जीवन सकिनु होइन, जीवनले नयाँ मोड लिनु हो; जसले मानिसलाई सफलताको नयाँ उचाइमा पुर्याउन सक्छ। तपाईंको क्षमता असीमित छ, र तपाईंको भविष्य उज्ज्वल छ। प्रयास गरिरहनुहोस्, विश्वास गरिरहनुहोस्, र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, सिकाइलाई जारी राख्नुहोस्।
मकवानपुर हेटौंडा १७ का
भण्डारी शैक्षिक क्षेत्रमा आवद्ध व्यक्ति हुन् ।
