अवलोकन भ्रमण र सिकाइ

संकल्प –तिमी विद्यालयबाट कहाँ भ्रमण गयोै त ?

गौरब– हामी त पोखरा र  लुम्बिनी गयौँ ।  तिमी नि ? 

संकल्प–हामी यसपाली सिन्धुलीगढी गयौ । 

 यी माथिका संवाद विद्यालय तहमा अध्ययनरत  दुई विद्यार्थीको हो । पछिल्ला वर्षहरूमा शैक्षिक भ्रमण, अवलोकन भ्रमण, पारिवारिक भ्रमण जस्ता विभिन्न नाममा देशभित्र र बाहिरका स्थानहरुमा भ्रमण हुने गरेको छ ।  अझ भनौँ दसैंदेखि फागुनसम्मको समय त भ्रमणको लागि उचित समय मानिन्छ । विभिन्न संघसंस्था जस्तै  क्लब,  टोल विकास  संस्था, आमा  सचेतना समूह, सहकारी, विद्यालय, वन समूह का सदस्यहरु जमघट भई भ्रमण  गर्ने चलन पनि मौलाउँदै गएको छ  । यस्ता भेटघाट,  भ्रमणले एक आपसमा सहकार्य मिलन र चिन्ने अवसर प्रदान गर्दछ । यसको साथै भ्रमणबाट अन्य स्थानको कला, संस्कृति, भाषा र भौगोलिक अवस्थाको बारेमा प्रत्यक्ष बुझ्न पनि सकिन्छ । एकजना मानिससँग वार्तालाप गर्नु भनेको किताब पढेको भन्दा बढी प्रभावकारी सिकाई मानिन्छ ।  वास्तविक सिकाइ भनेको जीवनको  प्रत्यक्ष अनुभव र भोगाईबाट  हुन्छ । जीवनवारिधि विद्यावारिधिभन्दा मथि हुने धारणा छ मानिसहरूको । 

 विशेषगरी विद्यार्थीहरूको सिकाइको लागि भ्रमण अति आवश्यक छ । भ्रमणलाई प्रभावकारी र अर्थपूर्ण बनाउनको लागि भ्रमण अघिको तयारी, भ्रमण अवधिको कृयाकलाप  र भ्रमणपछिको प्रस्तुतिलाई ख्याल राख्नुपर्छ  ।  सामाजिक सञ्जालमा पनि विभिन्न विद्यालयबाट गरिएका भ्रमणको बारेमा शिक्षक तथा विद्यार्थीले लेखेका प्रतिवेदन सुन्दर रुपमा प्रस्तुत गरिएको पाइन्छ ।  हामीले भ्रमणलाई  सिकाइसँग जोड्नको लागि भ्रमण प्रतिवेदन लेखन,  देनिकी लेखन,  मनोवाद लेखनमा उत्प्रेरित गर्नुपछ । विद्यार्थीलाई भ्रमण अवधिमा  उनीहरूका पाठ्यपुस्तकमा भएका विभिन्न विषयका विषयवस्तुसँग सम्बन्धित गराउन सकेमा एक दिनको घुमाई पनि सार्थक हुनेछ । कति विद्यालयले   विद्यार्थीलाई विषयानुसार परियोजना कार्य ,   निबन्ध लेखन, सांस्कृतिक तथा धार्मिक सम्पदाको संरक्षणका उपाय इत्यादि तयार  गर्न लगाई प्रस्तुत गर्न जागरुक गरेको पाइन्छ । अबका भ्रमण तस्बिर र विभिन्न परिकारहरू सामाजिक सञ्जालमा प्रर्दशन भन्दा सिकाइलाई नयाँ उचाइ दिनुपर्ने देखिन्छ ।  

 संघसंस्था तथा  विद्यालयले गर्ने नमूना भनिएका  संघसंस्याको भ्रमणमा  उक्त संस्थाका सबल पक्ष, असल अभ्यास, सफलताका कथा, लगानी र खेप्नुपरेका चुनौतीहरु केलाई आफ्नो परिवेशसँग के कति प्रयोग गर्न सकिन्छ ख्याल राख्न सके    भ्रमणको लगानी र समयको  उचित प्रयोग भएको मानिन्छ । अर्को तर्फ कुनै ठाउँ घुम्नु वनभोज खानु भनेको आगामी दिनको लागि ऊर्जा प्राप्त गर्नुपर्ने हो । नाम चलेकाको संस्थाको प्रशंसामा समय खेर नफाली उनीहरूका असल अभ्यास अनुसरणमा लाग्न सके अरु संघसंस्थाका प्रतिनिध पनि तपाईको संस्थामा पक्कै एकदिन  भ्रमण गर्न आउनेमा शायद दुई मत नहोला ।  सपना ठूलो देखौ र सानो र राम्रो कामको थालनी गरौ जसले तपाईँलाई  ठूलो उपलब्धि दिलाउछ । भ्रमणलाई मनोरञ्लनको साथै  सिकाइमा जोडी  भ्रमण पश्चात सिकेका असल अभ्यास तथा  कृयाकलापहरू पछ्याउनसके भ्रमण गरेको सार्थक हुनेछ ।